KİMLER GELDİ KİMLER GEÇTİ?
"Boğsak Koyu kıyısından adaya bakarsanız, tek tük duvarlar dışında bu kayalığın bomboş bir yer olduğunu düşünürsünüz. Benden önce adada çalışan araştırmacılar, evlerden ve kiliselerden söz ediyordu; ancak, yerleşimin adanın yüzeyini tümüyle kapladığını kimse fark etmemişti. Aslında Boğsak üzerine yazısı olan hiçbir araştırmacı burada fazla zaman geçirmemişti. 7 Temmuz 2010’da adaya Ender Varinlioğlu (babam) ile ilk kez adım attığımızda, “burası çok çetin, nasıl yürür bu araştırma allah aşkına?” diye epeyce dertlendik. Ancak, 11 yıl boyunca, azimle, inatla, tutkuyla ve çalışmayla, çok çalışmayla, Boğsak Adası’nda küçük, buna karşılık dirayetli bir ekiple başladığım bu araştırma, tüm güçlüklere karşın, Taşucu Körfezi’nin tümünü kapsayan, birçok yenilikçi yöntemi sahada uygulayan, uluslararası bir projeye dönüştü. Değişmeyen tek şey bu bölgede çalışmanın güçlüğü, bir de araştırmaya ve bölgeye duyduğum derin ilgi ve sevgi oldu."
Günder Varinlioğlu, mimar-arkeolog
Ekip üyeleri ve kaptanlar yeni bir arazi günü için Boğsak Adası'na doğru gidiyor (2012)
2012 sezonu ekip üyelerinin sıklıkla seyrettiği bir görüntü. Bayrağın gösterdiği yönde ilerlemeye devam.
"Dr. Günder Varinlioğlu Kilikya'daki yüzey araştırmalarını Hristiyanlığın önemli bir hac yolu üzerinde bulunan adalarda sürdürmek istediğinde, kıyıdan Boğsak Adası’ndaki kalıntıları seçmeye çalışıyorduk. Bu arada çevremizde toplanan yöre insanı, Ada’da yapı kalmadığını, taşlarını kayıklarla taşıyıp kullandıklarını söylüyordu. Oysa bugün bu küçük adada yedi kilise kalıntısı saptadık; abartılı da olsa, çiçek yetiştirecek bir saksılık boş toprak alana rastlamak olanaksız.
Yüzey araştırmaları daha sonraki yıllarda Güvercin Adası ve Dana Adası’nda da sürdü. Dana Adası’ndaki taş ocakları çevrenin, örneğin, Aphrodisias’ın yapı gereksinimini karşılamış olmalıdır. Buna karşılık kıyıya çok yakın bu adaların insani gereksinimleri de karadaki yerleşimlerden sağlanmış olmalıdır. Örneğin, bir karış boş toprağı olmayan Boğsak Adası’nda oturanlar, gereksinimlerini hemen karşıdaki, bugün Karabucak denilen verimli topraklardan karşılamış olmalıdır. Bu görüşün bir sonucu olarak, Boğsak Arkeolojik Yüzey Araştırması adalarla birlikte karada da sürdürülmüş, örneğin, Boğsak Köyü’nün uzak yamaçlarındaki büyük yerleşme (şimdiki adı Gölcük) ilk kez bulunmuştur.
Boğsak Arkeolojik Yüzey Araştırması ekibinin ilk kez bu yıl (2021) yaşama ve çalışma koşulları görece iyi olan bir mekânı olmuştur. On yıl önce İmamuşağı Köy Muhtarlığının önündeki çok mütevazi plastik sandalyelerde Ada dönüşü yemek yiyip dinlendikten sonra öğleden sonra da çalışmak için Ada’ya döndüğümüzü anımsayınca, o yılların takım ruhunun Yüzey Araştırmasına yapmış olduğu büyük katkıyı şükranla dile getirmek isterim."
Ender Varinlioğlu, epigraf
Adil Yılmaz ve Hatice Çınar, bakanlık temsilcisi Özgür Topbaş ile birlikte bir gölgeye çekilmiş dinleniyor (2010)
Ekip üyeleri ofise dönünce yapmaları gereken işleri düşünüyor (2012)
Adil Yılmaz, Boğsak Adası'ndaki bir mezarda dinleniyor (2013)
Mine Esmer ve Ozan Sepetci Dana Adası'nda taş ocakları ve mezarlıkların iç içe girdiği bölgelerden birinde haritalama yapıyor (2019)
"2010 sezonunda İstanbul’dan bindiğim otobüs Silifke garajına girip kapılar açıldığında ilk düşüncem “acaba geri mi dönsem?” oldu. Çünkü açılan kapıyla birlikte sıcak ve bunaltıcı bir hava da içeri girmişti. O gün bu şekilde başlayan Boğsak maceram beş sezon devam etti. Mevsimin zorluğu yanında adanın kendine has zorlukları içerisinde çalışmaktan, her an yeni bir şey bulup keşfetmekten büyük keyif aldım. 2015 yılından bu yana arkeolojik çalışmalarımı farklı ve zorlu bir coğrafyada devam ettirebilmemi Boğsak’ın koşullarında çalışmaya borçlu olduğumu düşünüyorum. Özellikle taşlar hakkında Boğsak’ta çok şey öğrendim."
Adil Yılmaz, arkeolog
Hatice Çınar okul binasının bahçesinde tek kişilik bir moda gösterisi hazırlıyor (2012)
Ender Varinlioğlu kitabını Alim'le yazıyor (2018)
Ekip üyeleri Boğsak Adası'ndaki Kilise 5'in tepesinde manzaranın keyfini çıkarıyor (2013)
Günder Varinlioğlu, Adil Yılmaz ve Ender Varinlioğlu Boğsak Adası'nda balonla hava fotoğrafı çekmek için hazır (2010)
Yolculuk Dana Adası'na (2016)
Ender Varinlioğlu, Burak Baran, Günder Varinlioğlu ve Adil Yılmaz, hava fotoğrafı çekimi için balonu hazırlıyor (2010)
"BOGA, Geç Antik çağ kırsal yerleşimlerini bu kadar yakından tanıma imkânı bulduğum yer diyebilirim. Ada yerleşimleri ağırlıklı olarak çalıştığımız projenin, bu sebeple diğer arkeolojik çalışmalardan daha zorlayıcı koşulları olsa da her zaman güzel bir ekiple ve titizlikle çalıştık. Silifke’den Boğsak’a giderken Liman Kalesi’ni geçtikten sonraki virajda Boğsak koyunu ve Küçük Prens’in fil yutmuş yılanını andıran Boğsak Adası’nı görmenin projede geçirdiğim ilk yıldan sonra bende yarattığı etki bambaşka. Zorlu çalışma şartlarına rağmen insan köyü, arka evdeki komşuları, yaz aylarında projenin kedisi olan Çiko ve muhtelif akrabalarını, bizi sabahın beşinde güler yüzle karşılayan kaptanlarımızı ve de çok sevgili çocuk arkadaşım Muhammed Ali’yi her yaz görmek istiyor.
Haftada bir gün ara verdiğimizde de çevredeki ören yerlerini dolaşma şansımız oluyor. Ayrıca Ender Hoca (Varinlioğlu) ile Silifke kahvesinde Tarsusi içmenin ve sohbet etmenin keyfi de çok ayrı. Bir de künefe yemenin elbette. Harika defne sabunları ve her derde deva kantaron yağı aldığımız Şifa Baharat’ı da es geçmemek lazım. Benim için BOGA çok güzel anılarla dolu, verimli çalışmalar yapmış olduğumuz keyifli bir deneyim. Başta proje başkanı Günder Varinlioğlu olmak üzere bugüne kadar ortak çalışmış olduğum tüm ekip arkadaşlarıma bu deneyim için teşekkür ediyorum."
Mine Esmer, mimar
Ekip üyeleri fotogrametri için hazırlık yapıyor (2013)
Ahmet Çinici'nin kızgın güneş altında çalışabilmek için kullandığı yöntem (2014)
Ender Varinlioğlu, Boğsak fatihi (2010)
Ofis çalışması vakti (2013)
Hilal Küntüz Boğsak Adası Kilise 5'te mimari plastik çizimi yapıyor (2015)
"2015'ten beri BOGA bir parçam, Boğsak ikinci evim oldu."
Hilal Küntüz, sanat tarihçisi-arkeolog
Kaptanımız Tekin Kırtıl, Günder Varinlioğlu ve Hilal Küntüz (2017)
Nicholas Rauh teknenin Dana Adası'na yanaşmasına yardım ediyor (2016)
Dana Adası'nda keçiler (2016)
Arazi dönüşü kestiren Günder Varinlioğlu, Hilal Küntüz ve Nur Erdemci (2016)
Dana Adası'na giderken her ekip üyesi gibi Kıvanç Başak ve Hilal Küntüz de kahvaltılarını teknede yapıyor (2017)
Ekip Boğsak Adası'nda yersel LiDAR ile lazer tarama işlemini henüz bitirmiş (2016)
I was first invited to join the Bogsak Survey in 2016, and I find the area more and more interesting every year. The heat and mountainous terrain are a bit difficult in the summer, but it is one of the most interesting areas I have worked in Turkey, and certainly one of the most beautiful (especially the mountains across from Dana Island at dawn in the summer). Because the ancient remains are so well preserved on this coastline, you can see how the coastal settlements were linked to each other and to the mountainous areas inland. Many of these sites are small, but they are connected to the larger centers (such as Silifke/Seleucia ad-Calycadnum) and tell us a lot about how they functioned and depended on each other.
Günder and other colleagues I met on the project have worked in the region for many years and have taught me a great deal. I continue to be impressed by the energy and flexibility of Günder’s team: her undergraduate and graduate students deal with some very challenging conditions with excellent problem-solving skills and a lot of good humor. They have always given me and my students a warm welcome, and I have always had fun working with them. Many of my best memories of fieldwork are from this project, and every summer I look forward to coming back to Boğsak to make some new discoveries.
Dr. Michael Jones, arkeolog
Kasım ayında Boğsak koyundan gün doğumu (2016)
Hilal Küntüz ve Yasin Öztürk Dana Adası'nın zirvesindeki kilisenin tepesinde plan ölçümü yapıyor (2017)
Boğsak Adası Kilise 5 içinden Kilise 1'e doğru (2016)
Nur Erdemci, Ozan Sepetçi ve Ruveyda Ceylan sezonun son taş ocağı modellemesini yaptıktan sonra dinleniyor (2019)
"It was a pleasure to join such a professional team and to be welcomed so warmly. We met people on the mainland who talked about the way they farm and live in the landscape. This information is so precious. I have a memory of us hiding from the scanner behind the east wall of the church enthusiastically discussing phases of walls."
Dr. Mark Jackson, arkeolog
Kilise 5'in tepesinde Cem Ardıl süreci bozmamak için lazer tarayıcıdan saklanıyor (2016)
Nur Erdemci seramik çizimi yapıyor (2016)
Ruveyda Ceylan Dana Adası'nda fotogrametri için hazırlık yapıyor (2019)
Dana Adası'ndaki en havalı sarnıcın çizim ve ölçümlerini tamamladıktan sonra Mine Esmer ve Nihan Arslan (2018)
Ozan Sepetci, Dana Adası'nda 3B modelleme yapabilmek için fotoğraf çekiyor (2019)
Kıvanç Başak ve Günder Varinlioğlu çalışma sezonundaki arı yoğunluğu sebebiyle arıcılık kıyafetleriyle çalışıyor (2017)
"Yıkılmış bir kubbeden gökyüzünü izlediğim, bir yandan da tam aksine, uzay istasyonundan dünyayı izliyormuş izlenimine kapıldığım, tüm bunlara eş zamanlı olarak da kemerli bir açıklıktan deniz yolculuğu yapabildiğim bir 'an'. Boğsak da tam olarak böyleydi benim için, 'an' içinde türlü türlü illüzyonlara kapıldığım, doya doya farklı 'an'lar yaşadığım eşsiz bir Bizans yerleşimi. Boğsak Adası üstü kapalı kocaman bir mekan azizim, ne mutlu yaşayabilene."
Cem Ardıl, sanat tarihçis-arkeologi
Boğsak Adası'ndan gün doğumu (2015)
Boğsak'ta gün doğumu (2014)
Akdere'de gün doğumu (2016)
"BOGA’ya hevesim, biraz da ısrarcılığım sonucu 2016 yılında dahil oldum ve 6 yıldır da ekibin bir üyesiyim. BOGA katıldığım ilk arkeolojik projeydi, aynı zamanda arazi koşulları ve sıcak sebebiyle de en zoru olduğunu söyleyebilirim. BOGA benim için dostluk, ekip ruhu, takım çalışması, zor şartlar altında dahi verimli ve pes etmeden çalışmak demek.
BOGA’nın beni hem akademik anlamda hem de sıcağa, uykusuzluğa ve yorgunluğa rağmen verimli olma konusunda çokça geliştirdiğine inanıyorum. Arkeoloji ve arazi adına pratikte ne öğrendiysem BOGA’da öğrendim. Elbette hocalarım ve arkadaşlarımın anlayış ve yardımıyla bunlar mümkün oldu. Kedilerimizden bahsetmeden de geçemeyeceğim.
Her ne kadar Mersin’in sıcağı ve Boğsak ve Dana adalarının zorlu çalışma koşulları olsa da Boğsak Arkeolojik Yüzey Araştırması dendiğinde aklıma yıllar boyu biriktirdiğim güzel anılar ve edindiğim dostluklar geliyor."
Nur Erdemci, sanat tarihçisi
Aphrodisias'ta günün haritalama ölçümlerini tamamlamış Enes Kahriman, Nur Erdemci ve Ozan Sepetçi (2018)
Ekip üyeleri Boğsak Adası Kilise 5'in tepesinde durum değerlendirmesi yapıyor (2013)
Ekip Güvercin Adası'nda (2019)
"Sabah erken saatlerde adaya tekneyle gidip, öğleden sonra çizimleri tamamlıyorduk. Süreçte kazandığım tüm deneyimlerin yanı sıra benim için 'yeni bir ofis mekânı' kavramı oluştu. Ağacın altındaki masada, esen rüzgarla, çıplak ayaklarla çalışmak, rutin bir döngüde aynı kişilerle gece-gündüz vakit geçirmek ve üretmek; yeni bir mekân ve süreç pratiğini deneyimlememi sağladı."
Cansu Saka, mimar
Ofis çalışması (2016)
Seramikler temizleniyor (2016)
Bir Kasım ayında Boğsak Adası'na lazer tarama yapmak için çıkılıyor (2016)
Enes Kahriman fotogrametri hazırlıkları yapıyor (2019)
Enes Kahriman, dönüş için kıyıda tekneyi bekliyor (2019)
"Geriye dönüp baktığımda ilk ve hala anımsadığım duygu, genel katılanlarda olduğu gibi keşfetmenin hazzı oldu. Tekrardan o mekanları otlardan, çalılardan arındırmak isterdim. Bugün aldığım kararlarda orada geçen sürecin etkileri var. Günder Hoca ve tüm ekibe teşekkür ederim."
Serdar Çetin, mimar
Kıvanç Başak, ekip üyelerine teorik fotogrametri dersi veriyor (2019)
Dana Adası yolunda (2019)
Kıvanç (kedi), arkeometri örneklerinin listelenmesine yardım ediyor (2019)
Dana Adası kıyısında Nicholas Rauh (2019)
"Arazi şartlarının bu kadar zorlu olduğu Boğsak ve Dana Adaları gibi yerlerde çalışmanın özgüveni son derece arttırmasının yanı sıra BOGA, arkeolojik alanda çalışma hayalimi gerçekleştirmemi sağlamakla kalmayıp akademik olarak da arkeolojik alanda koruma konusunu çalışmama vesile oldu. Ancak benim için bu projede karşılaştığım tek zorluk arazi şartları değildi. Hayatımda ilk defa ailem dışında kalabalık bir grupla, tüm sorumluluğun paylaşıldığı bir ortamda birlikte yaşamam gerekti. Bu, başta ne kadar zor olmuş olsa da ekip içindeki uyum ve denge sayesinden Boğsak’ta zaman geçirmek öyle güzel bir hal aldı ki, başta sadece bir işkolik olarak katıldığım projede arazide çalışmayı ayrı, Boğsak’ta yaşamayı ayrı özler hale geldim. Kedilerden hiç hoşlanmayan biri olarak gittiğim Boğsak’ta sevgili ekip arkadaşlarım, canım hocalarım ve güzel kedilerimiz sayesinde bir kedi sever oldum. Gece uyandıktan ve pek hoşlarına gitmese de hanımları da uyandırdıktan sonra, ilk işim hep kedilerimi beslemek oldu. Sanırım BOGA’nın bana kedileri sevdirmiş olmasını ve Boğsak’taki güzel yaşamı, akademik katkılarından daha çok seviyorum."
Nihan Arslan, mimar
Ozan Sepetci, SfM hazırlığı yapıyor (2019)
Ekip üyeleri dönüş yolunda uyuyor (2019)
BOGA ve Purdue Üniversitesi işbirliğiyle gerçekleştirilen hava lazer tarama (LiDAR) ekibi (2019)
"Boğsak’ın farklı konularda gelişimime fazlasıyla katkısı oldu. Hayata karşı direncimi ve farkındalığımı arttırdığını özellikle söylemem gerekli. Gölgenin insan hayatındaki önemi nedir ve güneşten kaçmak için neler yapılabilir (güneşe daha az maruz kalmak ve az da olsa serinlemek için mezarlarda uyumak), enzimler ne işe yarar (yılanları ve zararlı diğer canlıları uzak tutmak), sıcağın ve uykusuzluğun beyin üzerindeki etkileri nelerdir (her gün kullandığınız şifreleri, hatta konuşmayı unutmak) gibi soruların cevaplarını deneyimleyerek öğrenmek önemli tecrübelerdi. Akademik anlamda yüzey araştırması teknikleri, yöntemleri, sanat tarihi ve yardımcı diğer alanlarda öğrendiklerim beklentimin çok çok üzerindeydi. Yapılan işler de bunun en güzel ifadesi. Bu eğitimi yalnızca proje başkanı Günder Varinlioğlu’ndan değil projeye katılan araştırmacılardan öğrencilere kadar herkesten aldım. Bu sebeple akademik anlamda bana çok şey kattığını gönül rahatlığıyla söyleyebilirim. Ayrıca BOGA bana içinde birbirinden farklı renkleri barındıran ve her bir rengi ayrı güzel olan ekibi ifade ediyor. Her biriyle yaşadığım sohbetler ve maceralar, hafızama kazınan ve aklıma geldikçe yüzümde oluşan tebessümleri kattı."
Ozan Sepetçi, sanat tarihçisi
Nur Erdemci, SfM için fotoğraf çekiyor (2019)
Lazer tarama uzmanı Alex Turner yersel LiDAR için referans noktalarını belirliyor (2016)
Dana Adası'nda istasyon noktasına tırmanılıyor (2017)
Boğsak Adası'nda nergisler (2016)
Çalışma gününün sonunda Boğsak Adası'nın tepesine çıkarılan aletler geri taşınıyor, Fatih Timirli de lazer tarama cihazının sabit durmasını sağlayan üç ayağı yüklenmiş iniyor (2016)
"BOGA mesleki yönden rölöve, teknik çizim, 3B modelleme gibi pek çok alanda yeterlikler edinmeme vesile oldu. Aynı zamanda sanat tarihi ve arkeolojiye farklı bakış açıları ile yaklaşarak gelecekte bu disiplinlerin nereye evrileceğini kestirerek alanda çalışmayı öğretti.
Aynı zamanda çalıştığımız iklim koşulları ve arazi şartlarında yaşama ve hayatta kalma gibi bilgiler de edindik. Her ihtimali göz önüne alarak arazi yaralanmaları, arı sokması yahut zehirli yılan sokması gibi konularda da bilgilendik. Zor iklimde ve arazide çalışmanın bir ekip işi olduğunu ve birlikte hareket etmemiz gerektiğini öğrendik. Uzun sayılabilecek bir zaman dilimi içerisinde 7/24 bir arada yaşamanın getirdiği sorumluluk ve sabrı öğrendik. Bu edinilen bilgi ve davranışlar sadece projede değil hayatımızın tamamında kullanabileceğimiz şeylerdir."
Enes Kahriman, sanat tarihçisi
Ekip üyeleri Boğsak'ta (2018)
Günder Varinlioğlu ve Nur Erdemci telefon üzerinden konum belirleme ve işaretleme programları üzerine konuşuyor (2018)
Nur Erdemci, SfM için fotoğraf çekiyor (2018)
Enes Kahriman, Erman Akyüz ve Nur Erdemci ofis çalışması yapıyor (2018)
Dana Adası'na çıkış (2019)
"Lisans eğitimim döneminde, Günder Hocam’ın yenilikçi bakış açısıyla işlediği Rölöve derslerinden almıştım. Derslerde öğrendiğimiz Structure-from-Motion tekniği ile üç boyutlu modellemeler üretmeye başladık. Bu işi severek yapmaya devam ettim. BOGA ile 2018 Eylül ayında o sırada Mersin’den yeni dönmüş olan sevgili hocam Günder Varinlioğlu’nun kapısını çalmamla birlikte tanıştım. O günden sonra bana “projede iki Hilal var sana JR. diyeceğiz” dediler, kabul ettim. Proje kapsamında ilk etapta mimari plastiklerden başlayarak hava fotoğraflarına varan modelleme serüvenim başlamış oldu. Araziye çıkmadan ekip arkadaşlarımın getirdiği verilerle modeller oluşturmaya devam ediyorum. Bölgede fiziksel olarak bulunamama rağmen arkadaşlarımın anlattıklarıyla bazen gitmediğimi ben bile unutuyorum. BOGA’nın bana kattığı teknik beceriler yanı sıra iş paylaşımı ve dostluklar daha öndedir. Severek ve inanarak yapılan bir işin ucundan tuttuğum için kendimi çok şanslı hissediyorum."
Hilal Kesikci, sanat tarihçisi
Boğsak Adası'nın hava fotoğrafları inceleniyor (2015)
Ekip üyeleri araziye çıkmadan önce GPS ile plan çizim pratiği yapıyor (2019)
Drone varken havadan ekip fotoğrafı çekilmezse olmaz (2019)
Dana Adası yolunda henüz hava aydınlanmamışken (2019)
"Boğsak, içinde yer aldığım ilk arkeoloji projesi ve ilk stajımdı. Buradaki aile duygusu, işbirliği ve takım çalışması beni o kadar etkilemişti ki, Boğsak sonraki kazılarımda ve hayatımın devamında bana ilham oldu. Ekibin 'çaylağı' olmama rağmen İş disiplinini ve tekniğini bana seve seve öğreten, arazide ve günlük hayatta beni rahat hissettiren ekip arkadaşlarım ve özellikle Günder Hocam'a çok şey borçluyum. Bir gün tekrar motoru Dana'ya sürmek, teknede kahvaltı yapmak dileğiyle!"
Erman Akyüz, arkeoloji öğrencisi
Ekip üyeleri Nicholas Rauh önderliğinde Boğsak Adası'nda seramik araştırması formlarını dolduruyor (2015)
Hilal Küntüz ve Nicholas Rauh internete kavuşabildikleri Gürbüzler Restoran'da çalışıyor (2015)
Günder Varinlioğlu ve Hilal Küntüz, Silifke Müzesi'nde RTI tekniğini denemeye hazırlanıyor (2017)
Günder Varinlioğlu arıdan kaçınma kıyafetleriyle (2017)
