YÜZEY ARAÅžTIRMASI NE DEĞİLDÄ°R?
Türkiye'de arkeoloji, artık geçerliÄŸini yitirmiÅŸ bir anlayıştan yola çıkarak, hâlâ kazıbilim ile eÅŸanlamlı kabul edilmektedir. Oysa Yüzey AraÅŸtırması, kazıdan önce yapılan bir ön araÅŸtırmadan veya kültürel kalıntıların (ör. yazıtlar, kaya anıtları, yerleÅŸimler) envanterinin çıkarılmasından ibaret deÄŸildir.
PEKÄ° YÜZEY ARAÅžTIRMASI NEDÄ°R?
Yüzey AraÅŸtırması, çok çeÅŸitli ve çoÄŸunlukla disiplinlerarası yöntemler kullanan, arkeoloji kapsamında ama kazıbilimden bağımsız bir alt disiplindir.
Ruveyda Ceylan Dana Adası'nda sarnıç SfM'i yapıyor (2019)
Ozan Sepetçi ve Nur Erdemci Dana Adası Kilise IV'te çalışıyor (2019)
Yüzey AraÅŸtırması, kültürel peyzajı, yani insanların yerleÅŸtiÄŸi (ör. kent, köy, çiftlik), kullandığı ve dönüÅŸtürdüÄŸü (ör. tarlalar, tarım terasları, su kaynakları), anlamlandırdığı (ör. tepeler, obruklar) unsurların tümünü, bütüncül olarak ele alır.
Nihan Arslan ve Ozan Sepetçi Güvercin Adası'nda plan çizmek için ölçü alıyor (2019)
Yüzey AraÅŸtırması -kazının tersine- arkeolojik kalıntılara en düÅŸük düzeyde müdahale ederek, kültürel mirasın sürdürülebilir yöntemlerle korunmasını saÄŸlarken tıpkı kazı gibi sistemli, kompleks ve uzun soluklu bir çalışmadır.
Nihan Arslan taş ocağı formu dolduruyor (2019)
Mine Esmer ve Ozan Sepetçi taÅŸ ocağı ve nekropol alanını ölçüp çiziyor (2019)
Yüzey AraÅŸtırması kapsamında farklı türlerde saha çalışmaları gerçekleÅŸtirilebilir.
• Bir alanın kültür envanterinin hazırlanmasını amaçlayabileceÄŸi gibi, tek bir kalıntı türüne de (ör. kitabeler, mezarlar, batıklar) odaklanabilir.
• Tekil yerleÅŸimleri (ör. kent, köy) ve çevrelerini ele alabilir.
• Ä°klimdeki, çevredeki, tarım ve hayvancılık stratejilerindeki deÄŸiÅŸimleri anlamayı amaçlayabilir.
• Peyzaj arkeolojisinin vazgeçilmez parçası olan yüzey buluntularını (ör. seramik, litik, maden) istatistiksel örnekleme yöntemleri kullanarak, sistemli biçimde ve tüm tarih dönemlerini ayrım gözetmeden, topografya, jeoloji, toprak gibi çevresel özelliklerle bir arada kaydeden yoÄŸun (intansif) bir tarama da olabilir.
Bütün bu çalışmalar ayrı ayrı veya bir arada yürütülebilir.
​
Sahada kullanılan yöntemleri, bir yandan araÅŸtırma soruları, öte yandan incelenen alanın arkeolojik ve doÄŸal özellikleri belirler.
Rebecca Ingram ve Fatih Timirli Dana Adası'nda kıyı hattındaki oluşumları inceliyor (2016)
Hilal Küntüz Dana Adası'nda karmaşık bir alana yoÄŸunlaÅŸmış (2019)
