PEKİ YA ÖNEMİ?
Boğsak İlkokulu’nun rehabilite edilerek bölgedeki kültürel mirasın farkındalığı ve korunması amacına hizmet etmesi için bir üs olarak seçilmesi özenle üzerinde düşünülmüş bir sürecin sonucudur.
İlk olarak, eğitim işleviyle kurulmuş bu yapının kuruluş amacı yaşatılabilecektir. Bir eğitim yapısının sürdürülebilir ve sürekli eğitim merkezi olması kültürel mirasın devamlılığını sağlaması açısından önemlidir. Aynı zamanda, Türkiye’nin ilk akademisi olan Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi ile Türkiye’de önemi yadsınamayacak ama bir o kadar da göz ardı edilen köy ilkokulu ve köy enstitüsü olguları arasında bir bağ kurulması sağlanabilecektir. Bu hususta Türkiye’nin ve dünyanın dört bir yanından gelecek eğitimci ve kültürel miras uzmanları, bölgedeki kültürel mirasın araştırılması ve tanıtılması faaliyetleri için yeniden düzenlenmiş olan Boğsak İlkokulu’nda program ve atölyeler düzenleme fırsatı bulacaktır. Merkezin kurulmasıyla sistemli bir şekilde uygulanabilecek kültürel tanıtım ve eğitim programları, bölge halkının da rahatça katılabileceği biçimde tasarlanacaktır. Bu durum, Boğsak’ın bir yerleşim ve turizm merkezi olarak ününün daha geniş bir alana yayılmasına da vesile olacaktır.
Bir başka açıdan, köy ilkokulu olan yapı kendi başına bir kültürel miras öğesidir. İnşası 1970’lerin ilk yarısına tarihlenen Boğsak Köyü eski ilkokul binası ve lojmanı, plan şeması, cephe düzeni, yapı malzemeleri ve mimari elemanları açısından dönem özellikleri barındırmaktadır. Mütevazı görünümlü yapı, tescilli olmamakla birlikte, modern mimarlık mirası örneği olarak önem arz eder. İlkokul binasının, Anadolu’daki köy ilkokulu mimari tipolojisine uygunluğu bu yapıyı Türkiye'nin 20. yüzyıl mimari ve eğitim tarihinin yapı taşlarından biri haline getirir.
Ayrıca, 1990’larda kullanımı sona eren bu sade yapı, köyde yaşayan çoğu kişinin eğitim gördüğü, anılar edindiği ve toplumsal hafızanın oluşturulduğu çok önemli bir mekan haline gelmiştir. Çocukluklarını burada beraber geçiren, burada tanışıp birbirini seven ve arkadaş olan kişilerin bir kısmı hala Boğsak’ta yaşamaktadır. Bir araya gelinen, kişisel gelişim ve değişim sürecinin yaşandığı böyle bir mekanın kişileri tekrar bir araya getirme potansiyeli yüksektir. Boğsak İlkokulu’nun rehabilite edilerek, yeniden tanımlanan arkeolojik ve kültürel araştırma ve tanıtım işlevleriyle, tekrar bir kültür ve eğitim merkezine dönüştürülmesi, mekansal hafızayı korumakla kalmaz, onu devam da ettirir. Binanın yeniden eğitim amaçlı kullanımı kültürel mirasın devamlılığı açısından önemli bir unsurdur.
Gözleri yere odaklanmış Ender Varinlioğlu mıntıka kontrolü yapıyor (2012)
Bunun yanında, bir diğer kültürel miras öğesi olan imece usulü geleneğinin canlandırılması amaçlanmaktadır. Köy ilkokullarının inşası ve düzenlemelerinin imece usulüyle yapılmış olması örnek alınarak, kurulmakta olan merkezde gerçekleştirilecek faaliyetlerde imece kavramının ön plana çıkarılması planlanmaktadır. Uygulanacak programlar, katılımcıları yardımlaşmaya ve birlikte iş yapmaya teşvik edecektir.